مردم هزاره در بین قبایل افغانستان به ستاره‌شناسی علاقه بیشتر دارند و این هم ازلحاظی است که آنان بیش از همه به زراعت و تربیه حیوانات اشتغال می‌ورزند. برای آنکه موسم گرما و سرما و اوقات مساعد و نامساعد هوا را خوب‌تر تشخص بدهند. دهقانان نزد خود حساباتی دارند و نام‌های مخصوصی برای هریک از ماه‌ها و موسم‌ها وضع کرده‌اند. این محاسبات نجومی اگرچه عامیانه است اما بسیار دقیق صورت می‌گیرد. اوضاع کواکب، تغییرات حالات هوا را خوب پیش‌بینی می‌نمایند. آن پیش‌بینی‌ها اگرچه کاملاً دقیق نباشد با آن‌هم در خیلی از موارید صادق است.

اشخاص باسواد و خواننده که به مبادی علوم ادبی و نجوم دسترسی دارند به اساس محاسبه نجومی به استخراج می‌پردازند و درباره نجوم و از روی آن درباره اوضاع هوا نظر دلچسب و جالب‌توجه ابراز می‌دارند. بر ستارگان نیز نام‌ها گذاشته‌اند خصوصاً ستارگانی که بر تغیر وضع هوا و غیره مؤثر انگاشته شوند. مثلاً میچید که در زبان دری پروین و به عربی ثریا و به فرانسوی pleades خوانده می‌شود.

میچید (پروین) ماجرا‌ها و اعمال شگفت‌انگیزی دارد، در تعین و تشخیص ساعات شب و تغییر موسم‌ها از میچید استمداد و استفاده می‌نمایند.

ماه پروین نه‌تنها در ادب عامیانه دری و فولکلور مردم دخیل است. بلکه در اشعار و آثار گویندگان و شعرا بزرگ زبان دری جایگاه بس مهم دارد.

مقامات حمیدی درباره مناظره منجم و طبیب بحث مستولی دارد. حافظ شیرین‌سخن پروین را گاه به عقد گوهر و گاهی به خوکه تشبیه کرده است.

غزل گفتی و در سفتی بیا خوش بخوان حافظ

که بر نظم تو افشاند فلک عقد ثریا را

آسمان گر نفروش این عظمت کاندرعشق

خرم مه به جوی خوشه پروین به دو جو

یکی از تأثیرات پروین تُغل Togal است. توغل، به ضم تا و واو مجهول و فتحه غین و مصحم سکون لام در اصطلاح نجومی عامیانه هزارگی عبارت از قران ماه پروین است. توغل با کلمه مغولی Toga یعنی شما نیز مربوط شده می‌تواند و در لهجه قرغزی پامیری افغانی توقل Togol می‌گویند.

کلمه توغل با کلمه دیگر هزارگی یعنی توگل Tugal هم مناسبت نزدیکی به نظر می‌رسد. توگل به معنی توجه کردن و دقت کردن است و حدس می‌توان زد که توغل توجه و تمایل پروین با ماه است.

توغل در هرماه یک‌بار واقع می‌شود و توغل در روزهای سرما و سرد خیلی موردتوجه است و هرروز دقیقانه و موشکافانه شمار می‌شود. مگر در موسم گرما زیاد به آن نمی‌پردازد. چون ماه میچید توغل کند حوادث جوی پدیدار می‌شود و سردی زمستان در اوان توغل شدت می‌پذیرد و برف باری‌های شدید رخ می‌‌دهد.

توغل مراحل آتی را دربر دارد:
1. توغل
2. بغل
3. اره‌ له Arala
4. موروله Murula

چون میچید از ماه بگذرد سه ستاره دیگر که ترازوا یا ترازوها است نزدیک می‌شود و آنگه می‌گویند: دم تُغل است.

بعضی مردم مرحله پنجمی را علاوه بر چهار مرحله فوق‌الذکر بشمار می‌آورند و آن را برغوله Bargula می‌گویند و چنین می‌شمارند:
1. توغل: نزدیک شدن و قریب آمدن است.
2. بغل: کنار آمدن.
3. اره له: خود را برای جنگ جدال آماده کردن.
4. موروله: با ضربه تماس نمودن و گذاشتن. (به‌اصطلاح ازرگی پیش مورو زدو)
5. برغوله: تکان دادن و جنباندن. (به‌اصطلاح ازرگی تک زدو مثلاً وقتی که گرگ شکار خود را می‌گیرد یک تکان شدید می‌دهد که دیگر حرکت کرده نتواند.)

بعد از برغوله، دو روز دیگر از آثار توغل غافل نباید بود و آن روزها را پس کیبه Paskeba و پس قره جی Pasgaraji می‌گویند که ممکن است حوادثی در آن روی دهد. پس کیبه همان دم توغلا است که آن را قرَوُ‌ول‌های توغل نیز گویند. قرُوُ‌ول به هزارگی نشان گرفتن تیر را به هدف می‌گوید.

عدد توغل همیشه تاق است. مردم از آغاز روزهای سرمای شدید ماه قوس به‌حساب آن مصروف می‌شوند. توغل ماه قوس را نه توغل می‌گویند و در بیست و نهم برج واقع می‌شود به نظر نمی‌رسد، به‌حساب نمی‌گیرد.

حسابات سال شمسی از نگاه توغل و جیل:

حسابات سال شمسی را از نگاه توغل و جیل اهمیت می‌دهند. مثلاً: جیل موش، جیل خوک و جیل نهنگ در سردی هوا تأثیر دارند. حیواناتی که جیل سال دارند این‌هایند.

اسب، شادی، مرغ، گاو، گوسفند، پلنگ، سگ، خوک، مار، نهنگ. موش و به‌غیراز این دوازده حیوان حیوانات دیگر سال ندارند.

توغل ‌Togal: تنها در جوی، سردی، گرمی، باد، باران، برف و طوفان مؤثر است. مگر جیل در سرنوشت انسان‌ها هم تأثیر دارد و دخیل است.

مثلاً کسی که در سال گاو به دنیا آمده باشد سرنوشت زندگی و پیش‌آمدهای حیات خوبی‌ها و بدی‌ها که در مادام‌العمر می‌بیند با جیل گاو بی‌ربط نیست؛ یعنی آن را در آن غرض دار می‌انگارند.

همچنان ‌که به دیدن طالع می‌پردازند به‌سال تولد شخص علاقه‌ی می‌گیرند و از روی جیل طالع و ستاره او را ارائه می‌دارند. مثلاً می‌‌گویند: فلان در جیل فلان حیوان زاده است و آن جیل با فلان ستاره ربط دارد و آن ستاره قوی است یا ضعیف ... آتش است یا خاکی.

نیز برجی که شخص در آن به دنیا آمده است در سرنوشت او ذی‌دخل انگاشته می‌شود. مثلاً اگر در برج اسد اتفاق بیفتد آن شخص به طالع شیر آسمان زاده شده است و اگر در ماه میزان متولد شود مزاج او بیشتر به‌سان میزان خواهد بود و حال در عمر شکل ترازو خواهد داشت. حتی در امور زندگی و اقتصادی.

جیل و ستاره شخص را در ایام سفر، ازدواج، لباس پوشیدن و غیره مؤثر می‌انگارد و حتی در امور زراعت. مثلاً اگر روز آغاز قلبه یعنی که اولین روزی که قلبه تیرماهی یا بهاری را شروع می‌کند. ستاره در مقابل آن شخص باشد یعنی آن روز یک روز نحس (ناس) باشد شخص خساراتی را از قبیل شکستن کنده و اسپار یا عضو گاو قلبه‌ای و امثال این‌ها متحمل خواهد شد.