زنان و دختران هزاره انواع مختلف زیورها را به کار می‌بردند، اکثر زیورها کهن زنان هزار بدست فراموشی سپرده شده اند. هرقدر که زیورهای یک زن یا دختر بیشتر بوده به همان پیمانه مایه افتخار و مباهات او پنداشته می شده و دلالت به ثروت و دارای او می کرده. زیورها کهن هزاره عبارتند از: روپیه بندک غجری یا سکه های قدیمی، چمکنی، چوری نقره، انگشتری، بازوبند، چَرگل، قوتاس، تَاییزک، گوشواره، بالی، گردَ بند، پولی، مهره و بلگک. مختصر از تعریف این زیورها را جناب شاه علی اکبر شهرستانی چنین نگاشته است:

۱ – روپیه بندک زده:

مسکوکات نقره را از قبیل روپیه و قِران کابل، افغانی، غجری (قاجاری) و مسکوک‌های بسیار کهنه را زرگران بندک می زنند و زنان آن‌ها را در یک فیته جیل یعنی قطار نموده در گردن خود مایل می‌کنند. و بعضاً روپیه بندک زده را در واسکت، ارقچین، سرخوش و دور یخن پیراهن هم می‌دوزند. و حتی دختران کوچک را بدین‌سان می‌آرایند به‌صورت متمایل از سرشانه راست به‌سوی زیر قول چپ روپیه می‌آویزند.

۲ – چمکنی/ امایل:

حایلی است با قطارهای متعدد و زیر هم ریخته متوازی و منتهی به یک نقطه که از نقره می‌سازند هر حایل دانه‌های آن را به‌صورت ماهی، آهو، مرغ و غیره از سیم می‌سازند و چمکنی را زرگران متخصص و ماهر می‌سازند. گاهی دو رأس چمکنی که معکوس است نگین زیبای فیروزه یا عقیق و غیره می‌نشانند.

۳ – چوری/ کره:

دسبندی است که از نقره می‌سازند مگر عریض و در عرض خود دارای نقش‌ها و سوراخ‌های‌ند و تا دوازده سانتی‌متر عرض دارد هر دو سرش با یکم سیخ نقره‌ای دربند دست محکم می‌گردد. کره همسان چوری است مگر کم‌عرض و کره از طلا هم می‌سازند.

۴ – انگشتر/ انگشتری

در هزاره‌جات انگشتر را به اشکال بسیار متنوع از نقره خالص با نگین فیروزه، عقیق، یاقوت و زمرد می‌سازند. مزدان و زنان انگشتر به دست دارند، مگر ساختمان و سبک‌های مرانه و زنانه کاملاً از هم جدا است. زنان انگشتر بدون نگین هم دارند که آن نوع را شستی گویند. زنان علی الاکثر انگشتان خود را از انگشتر می‌پوشانند.

۵ – بازو بند:

عبارت از طومار نقره است که در جوف آن دعاهای متبرکه و بعضاً سوره‌های قرآن کریم را انداخته آن را لحم می‌کنند و در بازو می‌بندند.

۶ – چرگل:

این زیور گل نگین‌دار سیمین یا زرین است که دارای یک پاچه یا سیخک می‌باشد سیخک آن را در شکاف (سوراخ) نومه بینی به طرف راست می‌چسپانند.

۷ – قطاس/ قوتاس/ پیشاوز،

به شکل مدال ( نشان) بزرگ و مدور ساخته می‌شود و بر روی آن گل‌های حک می‌شود. آن را بر روی بازوها یا روی سینه می‌آویزند.

۸ – تیزگ/ اتییزک:

تیزگ یا تعویذک عبارت از مثلث نقره است که در دور یا در کنار هر ضلع آن ریشه‌های نقره دارد. و روی مثلث به شکل مخطط تزیین می‌گردد. در زنجیرک‌های اویخته از اضلاع گاهی گندمک‌های سیمین می‌آویزند. رأس مثلث تیزگ حلقه دارد که از آن تیزگ را در پیشانی یا جای دیگر می‌آویزند.

۹ – گوشواره:

دارای یک قبه کوچک است. دورادور کاسه قبه حلقه‌های نقره دارد که در هرکدام آن‌ها زنجیرک‌های نقره آویخته است و در رأس قبه بند و حلقه‌ای است که ازآنجا در گوش آویخته می‌شود. رنجیرک‌ها نقره با دقت و مواظبت تمام سیم کشیده و حلقه می‌گردد.

۱۰ – بالی:

این هم نوعی از گوشواره است مگر کاسه مرکز ارتباط زنجرک‌ها همواره و مسطح است و انتهای زنجیرک‌ها همچون گوشوراه دارای جودانه‌گک‌های مدور نقره می‌باشد.

۱۱ – گردوبند/ گردَ بند:

مهره‌های بسیار کوچک است که بر روی تکه‌ای زیبا به‌صورت منقش دوخته می‌شود آن را در گردن می‌بندند.

۱۲ – پولی:

فلزات حلبی است که به شکل پول و دارای بندک می‌باشد و بیشتر آن را بر کلاه و لباس و واسکت دختران می‌دوزند.

۱۳ – مهره‌ها:

مهره را موره گویند از انواع مرجو (مرجان) بوییده (مهره شیشه) بد موره، مهره عقیق، مکری و امثال آن‌ها را قطار نموده در گردن می‌آویزند و در کلاه و واسکت دختران نیز می‌آویزند.

۱۴ – بلگک:

این هم از فلز بسیار عادی شکل پول می‌باشد. آن را بندزده در کلاه و واسکت دختران می‌آویزند. بعضاً زنان جوان هم از آن به کار می‌برند.